Vandaag is het de dag van de Muziektherapie. Mathieu Pater, coördinator muziektherapie bij Papageno vertelt over zijn onderzoek en fascinatie om via muziek contact te maken met kinderen met autisme.

Vandaag, vrijdag 15 november 2019, is het ‘The European Music Therapy Day’, een dag waarop we stilstaan bij het belang van muziektherapie. Als muziektherapeut ervaar ik al 14 jaar het belang van muziektherapie voor kinderen met autisme. Omdat ik wilde begrijpen waarom muziek zo goed werkt ben ik dit in een promotieonderzoek gaan bestuderen.

Voordat ik met de opleiding begon, had ik nog nooit van muziektherapie gehoord. Ik had geen idee wat het resultaat is als je muziek op een methodische en therapeutische wijze inzet. Wel was ik er van overtuigd dat muziek iets magisch is. Als kind maakte ik veel muziek. Als ik dat samen met andere mensen deed gebeurde er regelmatig iets bijzonders, iedereen had dan het gevoel dat het klopte. Op die momenten waren wij ‘perfect’ afgestemd. Inmiddels, zie en ervaar ik deze momenten ook tijdens de muziek therapeutische sessies. En in mijn onderzoek zie ik bevestigd dat afstemming binnen muziektherapie een belangrijke voorwaarde is voor kinderen om leerervaringen op te doen.

Toen ik begon als muziektherapeut kwam ik thuis bij de 8 jarige Peter. Hij had moeite om emoties bij zichzelf en andere kinderen te herkennen. Ik had verschillende liedjes voorbereid die ik op de gitaar speelde. Ieder liedje, vond ik, met een duidelijke emotie. Ook had ik pictogrammen van boze, bange, blije en bedroefde gezichten meegenomen. Ik vroeg Peter om een emotie aan te wijzen die paste bij het liedje. Hij wees telkens een ander pictogram aan dan ik verwachtte. Dat bracht mij in verwarring. Toen bedacht ik dat beleving van muziek voor iedereen anders is. Doordat ik op hem afstemde voelde hij zich gehoord en lukte het om over emoties en de beleving hiervan in gesprek te gaan. Van daaruit konden we oefenen hoe je om kunt gaan met verschillende emoties en hoe je op emoties van een ander kan reageren, ook wanneer deze heel anders is dan de emotie die je zelf ervaart.

Dat je met muziek, op een non-verbale manier, zo gemakkelijk bij iemand aan kan sluiten blijft mij fascineren. In mijn onderzoek wordt dit bevestigd. Tijdens therapiesessies blijken muziektherapeuten voortdurend bezig te zijn met aansluiting zoeken. Wanneer er afstemming is, dagen zij het kind uit tot het laten zien van ander gedrag. Dit doen zij door bijvoorbeeld plotselinge veranderingen te maken in het tempo of dynamiek. Muziek is een middel waar dit heel goed mee kan, het heeft oneindig veel mogelijkheden. Over de werkzame elementen van muziektherapie heb ik een artikel geschreven te lezen via 10.4236/ojmp.2019.84008.

Nog altijd ben ik onverminderd onder de indruk van wat muziek losmaakt en wat voor mooie momenten het kan opleveren. Ook heeft muziek voor mij iets mysterieus waar ik moeilijk de vinger op kan leggen. Tijdens het onderzoek waar ik mij de afgelopen jaren mee bezig heb gehouden heb ik antwoord gevonden op een aantal vragen, maar het heeft ook weer vragen opgeroepen. Op deze pagina zal ik met regelmaat een blog schrijven over mijn ervaringen, overdenkingen en bevindingen. (De gebruikte naam is om privacy redenen gefingeerd)